“Không thầy đố mày làm nên”, câu ngạn ngữ đó vừa khẳng định một chân lí: muốn nên người thì phải có thầy, vừa cho thấy truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân dân ta.
Cuốn sách Những người thầy trong sử Việt là tác phẩm mới nhất của nhiều tác giả do Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành năm 2018, sách dày 320 trang đã giúp người đọc có cái nhìn toàn diện hơn về những người thầy lỗi lạc trong lịch sử Việt Nam.
Với lối tư duy tổng hợp, có chiều sâu các tác giả giới thiệu ngắn gọn về hoàn cảnh xuất thân, quá trình học tập, trưởng thành, những đóng góp quan trọng trong việc dạy dỗ học trò, đặc biệt nhiều người thầy vừa làm quan, vừa trực tiếp dạy học cho các thái tử trong triều. Đó là những người thầy đã rất đổi quen thuộc với nhân dân ta như: Lê Văn Hưu, Chu Văn An, Nguyễn Phi Khanh, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Đình Chiểu, Dương Quảng Hàm, Nguyễn Văn Huyên… Họ không chỉ là những người trực tiếp dạy dỗ, truyền thụ kiến thức, mà còn là những nhà thơ, nhà văn, nhà giáo dục, nhà khoa học, nhà văn hóa nổi tiếng trong lịch sử nước nhà.
Tiêu biểu là người thầy chuẩn mực muôn đời – được nhân dân tôn là “vạn thế sư biểu” Chu Văn An. Hay Nguyễn Đình Chiểu, nhà thơ và nhà văn hóa lớn đất Nam kỳ, người được nhân dân trìu mến gọi là Đồ Chiểu – cái tên gắn liền với nghề dạy học của ông; Tiến sỹ Nguyễn Văn Huyên,- nhà khoa học kỳ tài; họa sĩ Tardieu, một người Pháp không có đầu óc thực dân, đã dành cả nửa cuối cuộc đời mình để xây dựng trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương và đào tạo những thế hệ họa sĩ tài năng đầu tiên của nước ta.
Mỗi người thầy đều là những tấm gương về ý chí, tinh thần ham học, nhân cách mẫu mực, đặc biệt là có tấm lòng yêu nước sâu sắc. Chính vì vậy, các thầy không chỉ dạy chữ, dạy kiến thức, cách làm người cho các thế hệ học trò, mà còn truyền cho lớp lớp học sinh tình yêu quê hương, đất nước. Từ đó, gắng học hành, rèn luyện đức, tài để trở thành những người có ích cho xã hội.
Ngoài ra sách còn giới thiệu bà Nguyễn Thị Lộ, vị nữ quan đầu tiên trong lịch sử phong kiến Việt Nam. Bà chính là người vợ hiền giỏi giang của Nguyễn Trãi – nhà Văn hóa lớn của nước ta.
Tất cả những nhà giáo đều là tấm gương sáng về nhân cách, tài năng, đồng thời cống hiến không mệt mỏi cho sự nghiệp giáo dục của nước nhà. Sách đang được phục vụ tại Thư viện Quảng Ngãi. Xin trân trọng giới thiệu.
Vân Trà
