Việt Nam là quốc gia có 54 dân tộc, sinh sống chủ yếu ở miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, đây những địa bàn có vị trí chiến lược về kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh, giao lưu quốc tế và môi trường sinh thái. Nhận thức rõ vị thế đó, Đảng và Nhà nước ta luôn coi việc hoạch định và thực hiện đúng đắn đường lối, chính sách dân tộc có tính chiến lược. Nhờ thực hiện nhất quán chính sách các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tương trợ, giúp nhau cùng phát triển mà chúng ta đã xây dựng được khối đoàn kết dân tộc vững chắc, đập tan mọi âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch, giành được những thắng lợi vẻ vang trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và nhiều thành tựu quan trọng trong giai đoạn cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Đảng ta tiếp tục khẳng định: “Vấn đề dân tộc và đoàn kết dân tộc là vấn đề chiến lược trong sự nghiệp cách mạng nước ta”.
Cuốn sách “Dân tộc trong lịch sử và trong thời đại ngày nay” được tác giả nghiên cứu, tiếp cận dưới góc độ dân tộc học, xã hội học, cụ thể đi sâu phân tích chủ nghĩa duy vật lịch sử và những vấn đề lý luận, thực tiễn của chủ nghĩa xã hội khoa học. Vấn đề dân tộc, trọng tâm của cuốn sách được đặt trong các vấn đề chung của thời đại là hòa bình, dân chủ, phát triển, độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Nhận thức và xử lý đúng đắn về mặt lý luận và thực tiễn vấn đề dân tộc, trong đó nổi bật lên vấn đề quan hệ dân tộc – giai cấp, là nền tảng của đường lối chiến lược, sách lược của các Đảng Cộng sản và công nhân, nhất là các chính đảng lãnh đạo cách mạng dân tộc – dân chủ, đưa đất nước tiến lên theo con đường xã hội chủ nghĩa. Bài học từ lịch sử cách mạng thế giới và lịch sử cách mạng Việt Nam chỉ ra rằng, con đường đi của các cuộc cách mạng thuận lợi hay khó khăn, thàng công hay thất bại, đều liên quan mật thiết với việc nhận thức và xử lý đúng đắn, sáng tạo hay sai lầm tả khuynh, hữu khuynh vấn đề quan hệ dân tộc – giai cấp.
Cuốn sách gồm 12 chương chia thành hai phần. Phần một viết Những vấn đề chung về dân tộc, theo thứ tự từ chương I đến chương IV gồm các nội dung: Bản chất dân tộc – Dân tộc và Xã hội – Vấn đề dân tộc trong học thuyết Mác – Lê Nin – Một sô vấn đề dân tộc – giai cấp trên thế giới hiện nay; Phần hai viết về Nhân tố dân tộc trong lịch sử Việt Nam, thứ tự từ chương V đến chương XII gồm: Dân tộc Việt Nam từ thời Hùng Vương dựng nước đến thế kỷ X – Dân tộc Việt Nam thời kỳ quốc gia phong kiến phát triển đi lên, trở thành quốc gia hung thịnh trong khu vực (thế kỷ X – XV) – Dân tộc Việt Nam thời kỳ phong kiến suy tàn – Sự hình thành con đường cách mạng Hồ Chí Minh và sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam – Cao trào cách mạng đến cánh mạng tháng Tám năm 1945 – Bảo vệ tổ quốc và hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc – Dân tộc Việt Nam trên con đường chủ nghĩa xã hội.
Nhằm cung cấp cho bạn đọc những nhận thức và hiểu biết sâu sắc về vấn đề dân tộc, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật xuất bản cuốn sách “Dân tộc trong lịch sử và trong thời đại ngày nay” của GS.TS. Trần Hữu Tiến – nguyên Tổng biên tập Tạp chí Lý luận Chính trị, nguyên Thư ký Hội đồng lý luận Trung ương.
Cuốn sách là tài liệu tham khảo bổ ích với bạn đọc, các nhà khoa học, nhất là các cơ quan chức năng, các nhà hoạch định và thực thi đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước.
