Ông Ducan Townson tác giả cuốn sách Những vị tướng lừng danh xuất bản tại London đã viết về Đại tướng: “Võ Nguyễn Giáp là một trong 21 vị danh tướng của thế giới trong 25 thế kỷ qua từ thời Alexandre đại đế đến Hanibal, rồi đến thời cận, hiện đại với Kutuzov, Jukov… những người đó có chiến công tạo nên bước ngoạt của nghệ thuật chiến tranh”. Lời nhận định này khác với tướng Peter Mac Donal, một nhà nghiên cứu quân sự người Anh, mà trong cuốn sách Tướng Giáp qua hai cuộc chiến tranh Đông Đương đã viết: “Từ năm 1944 đến năm 1975, cuộc đời của Võ Nguyên Giáp gắn liền với chiến đấu và chiến thắng, khiến ông trở thành vị thống soái của mọi thời đại”. Còn đối với cựu binh Georges Boudael, một người Pháp đã từng tham gia kháng chiến chống Pháp của Việt Nam rồi đến chống Mỹ sau gần 20 năm. Khi trở về Pháp, ông đã dành một chương trong luận án tiến sĩ của mình về đề tài chiến tranh Việt Nam đã đánh giá về Đại tướng Võ Nguyên Giáp như sau: “GIÁP. Nhà quân sự lỗi lạc, vị tướng lĩnh tài ba, nhân vật nổi bật của lịch sử cận đại Việt Nam và thế giới. Một thiên tài quân sự lớn nhất thế kỷ XX và một trong những thiên tài quân sự lớn nhất của các thời đại”. Tất cả những lời nhận xét ấy cũng chỉ là một phần nhỏ trong nội dung giới thiệu cuốn sách. Chúng ta cũng không thể dùng mỹ từ nào khác hơn khi ca ngợi về công lao to lớn của Đại tướng Võ Nguyễn Giáp. Đọc cuốc sách như dẫn dắt người đọc đi vào cuộc đời của Đại tướng, mới thẩm thấu được những thăng trầm lịch sử mà tác giả đã thể hiện một cách khá công phu để dành cho độc giả.
Nội dung cuốn sách gồm năm phần: Phần một – Tuổi Trẻ (1910 – 1940), gồm những bài viết về thời niên thiếu của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ông sinh ngày 25/8/1911 tại làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình trong một gia đình nhà nho giàu lòng yêu nước; sau đó tham gia những hoạt động bí mật ở Đảng Tân Việt (một tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Đông Dương, nay là Đảng Cộng sản Việt Nam); năm 1930, bị địch bắt và kết án 2 năm tù. Sau khi ra tù, tiếp tục hoạt động tuyên truyền, gây dựng cơ sở cách mạng trong thanh niên, học sinh; năm 1936, hoạt động trong phong trào dân chủ bán hợp pháp của Đảng ở Hà Nội; là biên tập viên báo của Đảng như “Tiếng nói của chúng ta”, “Tiến lên”, “Tập hợp”, “Thời báo”… Phần hai – Giành độc lập (1941 – 1945), nội dung phần này ghi lại những quan điểm của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đối với thực dân Pháp, công tác giáo dục chính trị cho bộ đội, từng bước rèn luyện các chiến sĩ trong quân đội để trở thành đội quân tinh nhuệ. Cho đến những cân nhắc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi quyết định các chiến thuật đánh Pháp trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Phần ba – Đường tới Điện Biên Phủ (1946 – 1954), đánh giá về công tác giáo dục chính trị cho bộ đội, rèn luyện các chiến sĩ trong quân đội làm tiền đề quyết định chiến thắng trong trận Điên Biên Phủ; quan điểm, chiến thuật, những chỉ đạo tài tình của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Phần bốn – Tiến về Sài Gòn (1955 – 1975), tập hợp các bài viết ca ngợi Đại tướng, Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp trong việc xây dựng đường mòn Hồ Chí Minh; Tài chỉ huy, lãnh đạo của Đại tướng trong từng trận đánh Tết Mậu Thân 68, chiến tranh đặc biệt, chiến tranh cục bộ, cuộc leo thang và Việt Nam hóa chiến tranh, đến chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Phần năm – Vị tướng của hòa bình, phần này là chuỗi những sự kiện lịch sử về Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong thời kỳ xây dựng đất nước. Sau thắng lợi của cuộc chiến tranh giành độc lập dân tộc, những bài học lịch sử được rút ra, những kỉ niệm trong thời chiến, những biệt tài quân sự đặc biệt trong chiến tranh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Cuốn sách là nguồn tài liệu tham khảo có giá trị đối với độc giả. Chúng ta thật tự hào về người anh cả của quân đội nhân dân Việt Nam, anh hùng dân tộc, nhà văn hóa lớn đã được tôn vinh trong nhiều công trình nghiên cứu trong nước và thế giới. Đại tướng Võ Nguyên Giáp được ví như ngọn đèn biển rọi sáng cho con thuyền cách mạng Việt Nam trong suốt các thời kỳ lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc.
Thư viện Tổng hợp Quảng Ngãi trân trọng giới thiệu đến quý độc giả cuốn sách “Đại tướng Võ Nguyên Giáp – Danh tướng của thời đại (qua tư liệu nước ngoài)” của dịch giả Nguyễn văn Sự, Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân./.
Văn Nhân
